cymbały

Klasyfikacja: 3 Chordofony / 31 Chordofony proste lub cytry / 314 Cytry płytowe / 314.1 Rzeczywiste cytry płytowe / 314.12 Z rezonatorem / 314.122 Z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) / 314.122-4 Rzeczywiste cytry płytowe z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) pobudzane przez uderzanie młoteczkami lub innymi przyrządami
Wykonawca: Nieznany
Rok wykonania: XX w.
Miejscowość: Grodzisko
Region: Podkarpacie
Kraj: Polska
Własność: Muzeum Etnograficzne im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie
Numer inwentarzowy: MRE 8121
Opis obiektu: korpus instrumentu w kształcie trapezoidalnym; w górnej płycie korpusu dwa okrągłe otwory rezonansowe; pomiędzy metalowymi zaczepami a kołkami (do strojenia) rozpięte 22 pasma metalowych strun, pierwotnie po 6 strun w każdym, wsparte na dwóch, nierównej długości drewnianych podstawkach, z metalowym prętem na wierzchu; struny melodyczne przebiegają naprzemiennie z basowymi; melodyczne podzielone są podstawkami w stosunku 2:3, w związku z czym ich lewe odcinki brzmią o kwintę wyżej od prawych; struny basowe są niepodzielone; po obu stronach listew bocznych znajdują się metalowe zaczepy do zamocowania paska zakładanego na szyi podczas gry; na dłuższym boku trapezu przymocowany uchwyt, służący do przenoszenia cymbałów
Elementy dekoracyjne: instrument pokryty ciemnobrązową farbą; w otworach rezonansowych ażurowe, sześciokątne rozetki, pokryte złotą farbą
Wymiary: 960 x 750 x 400 x 90 mm
Materiały: drewno, metal
Skala dźwiękowa, strój: zmienny, na ogół najniższy dźwięk G – d, rozpiętość od dwóch, czasem niepełnych, oktaw do nieco ponad czterech

Praktyka wykonawcza: niegdyś instrument muzyków żydowskich i cygańskich, później muzykantów ludowych; grano na nim solowo lub w kapelach, zwłaszcza na Wileńszczyźnie oraz Rzeszowszczyźnie i Podkarpaciu, gdzie po II wojnie światowej stały się muzycznym wyróżnikiem regionu; cymbały ze wschodniej Małopolski są na ogół większe, głośniej brzmiące niż z Wileńszczyzny
Autor karty: Jolanta Pękacz / Zbigniew J. Przerembski


<< Powrót