cymbały

Klasyfikacja: 3 Chordofony / 31 Chordofony proste lub cytry / 314 Cytry płytowe / 314.1 Rzeczywiste cytry płytowe / 314.12 Z rezonatorem / 314.122 Z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) / 314.122-4 Rzeczywiste cytry płytowe z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) pobudzane przez uderzanie młoteczkami lub innymi przyrządami
Wykonawca: Muras Józef
Rok wykonania: 1981
Miejscowość: Bachórz
Region: Podkarpacie
Kraj: Polska
Własność: Muzeum Etnograficzne im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie
Numer inwentarzowy: MRE 8073
Opis obiektu: trapezoidalny kształt korpusu z profilowanymi bokami; elementy instrumentu połączone metalowymi gwoźdźmi i drewnianymi bolcami; kanty obite półokrągłą listwą; w górnej płycie dwa otwory rezonansowe; 18 pasm strun, po 5 strun w każdym paśmie, rozpiętych między metalowymi zaczepami a kołkami (do strojenia), wspierających się na dwóch nierównych rzędach pojedynczych drewnianych podstawków (11 i 7), każdy z przymocowanym od góry metalowym prętem; struny melodyczne częściowo przebiegają naprzemiennie z basowymi; melodyczne podzielone są podstawkami w stosunku 2:3, w związku z czym ich lewe odcinki brzmią o kwintę wyżej od prawych; struny basowe są niepodzielone; na płycie górnej znajdują się dwie osłony chroniące zaczepy i kołki przed uszkodzeniem; po obu stronach pudła rezonansowego umieszczone są metalowe zaczepy do mocowania pasa (służącego do zawieszanie instrumentu na szyi podczas gry na stojąco); dolna płyta zaopatrzona jest w drewniane nóżki
Elementy dekoracyjne: listwy pokryte ciemnobrązową farbą, boki i płyta górna i dolna barwione na brązowo i pokryte bezbarwnym lakierem; boki instrumentu, osłony zaczepów strun i kołków zabarwione na wiśniowy kolor, ryzowane ornamenty roślinne, w otworach rezonansowych rozety w formie kwiatów; rozety i podstawki pomalowane na srebrny kolor, boki korpusu obite metalowymi okuciami
Wymiary: 770 x 960 x 400 x 115 mm
Materiały: drewno, metal
Skala dźwiękowa, strój: zmienny, na ogół najniższy dźwięk G – d, rozpiętość od dwóch, czasem niepełnych, oktaw do nieco ponad czterech
Praktyka wykonawcza: niegdyś instrument muzyków żydowskich i cygańskich, później muzykantów ludowych; grano na nim solowo lub w kapelach, zwłaszcza na Wileńszczyźnie oraz Rzeszowszczyźnie i Podkarpaciu, gdzie po II wojnie światowej stały się muzycznym wyróżnikiem regionu; cymbały ze wschodniej Małopolski są na ogół większe, głośniej brzmiące niż z Wileńszczyzny
Autor karty: Jolanta Pękacz / Zbigniew J. Przerembski


<< Powrót